Jednoosobowa działalność gospodarcza jest jednym z najprostszych rodzajów firmy. Często taka działalność nazywana jest również samozatrudnieniem. Może być ona założona jedynie przez osobę fizyczną. Zarówno rejestracja i jak i prowadzenie takiego rodzaju firmy nie należy do skomplikowanych dlatego też jest to najbardziej odpowiednia forma firmy dla niewielkiego biznesu.
Osoba prowadząca tego typu działalność posiada zdolność prawną, zdolność do czynności prawnych a także zdolność procesową i sądową. Właściciel firmy nie musi posiadać także nawet minimalnego kapitału.
Przedsiębiorca odpowiada za zobowiązania powstałe w prowadzeniu firmy całym swoim majątkiem. Zarówno majątek prywatny jak i wykorzystywany do prowadzenia działalności jest przez wierzycieli traktowany tak samo. W sytuacji gdy prowadzona działalność gospodarcza nie wypracuje zysku wszystkie zobowiązania, jak na przykład składki do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, rachunki, kary umowne czy raty kredytu właściciel firmy musi pokryć z własnego majątku.
Dana osoba staje się przedsiębiorcą z chwilą rejestracji w CEIDG. W chwili zawierania umów, kupna towarów lub usług, które będą wykorzystywane do prowadzenia działalności kupujący nie jest już konsumentem. Taka osoba przez prawo traktowana jest jako profesjonalny uczestnik obrotu. Z tego tytułu posiada pewne ograniczenia.
Przedsiębiorca ma również dodatkowe obowiązki informacyjne. W sytuacji wysyłania korespondencji do innej osoby, należy wskazać dodatkowo nazwę firmy, NIP oraz adres firmy.
W sytuacji prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej tylko właściciel ma prawo do reprezentowania swojej firmy. Tylko on może zawierać umowy z dostawcami i odbiorcami, a także tylko na nim ciąży obowiązek wpłacenia zaliczki na podatek, składania rocznej deklaracji podatkowej oraz rozliczania się z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych.
Część z tych rzeczy można zlecić innym osobom poprzez udzielenie odpowiedniego pełnomocnictwa, jednak zawsze działanie pełnomocników będzie miało wpływ na majątek prywatny właściciela przedsiębiorstwa.
Oczywiście każda działalność musi mieć swoją nazwę. W przypadku wpisu do CEIDG nazwą jest co najmniej imię i nazwisko właściciela firmy. Wpisu do Centralnej Ewidencji Informacji o Działalności Gospodarczej może dokonać jedynie osoba fizyczna. Wpisu nie mogą dokonać osoby prawne, na przykład spółki. Wpis jak i aktualizacja danych są całkowicie bezpłatne.
Podczas rejestracji swojej działalności w CEIDG firmie automatycznie nadany zostanie numer NIP. Numer ten służy do identyfikacji działalności przed organami podatkowymi. Podczas każdej wpłaty zaliczki na podatek czy też podatku niezbędne jest podanie numeru NIP.
W czasie rejestracji przedsiębiorca otrzymuje również numer REGON.
W sytuacji prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej z tytułu działalności osoba prowadząca firmę jest podatnikiem PIT. Aby rozliczyć podatki wystarczy jedynie złożyć zeznanie roczne. Nie wymagane jest przygotowywanie do konkretnego organu sprawozdań finansowych.
W zależności od wybranej formy opodatkowania przedsiębiorca może rozliczać się według specjalnej książki przychodów i rozchodów, ryczałtu ewidencjonowanego bądź prowadzić pełną księgowość.
Co ważne, jedna osoba fizyczna może posiadać tylko jeden wpis do CEIDG, oznacza to, iż nie może ona zarejestrować kilku jednoosobowych firm. Pod jednym wpisem można jednak prowadzić różne rodzaje działalności gospodarczej.
Rejestracja działalności poprzez wpis do CEIDG oznacza automatyczne zgłoszenie firmy jako płatnika do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jednak należy również samodzielnie zgłosić się do swojego oddziału ZUS jako ubezpieczony. Specjalny formularz można dołączyć do wniosku podczas rejestracji firmy.
Co istotne, większość właścicieli jednoosobowych firm ma możliwość skorzystania z ulgi na start, co oznacza że właściciel przez okres sześciu miesięcy opłaca jedynie składkę zdrowotną.
Do prowadzenia rachunkowości warto podpisać umowę z zaufanym i sprawdzonym biurem rachunkowym. Księgowa co miesiąc wystawi niezbędne druki, potrzebne w czasie opłacania składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, zadba o porządek i ład w fakturach i innych ważnych firmowych dokumentach. Zazwyczaj koszt takich usług mieści się w przedziale od 100 do 300 złotych miesięcznie.
Firma jednoosobowa to doskonałe rozwiązanie w sytuacji osób chcących prowadzić małą firmę a także osób, które mają pomysł na własną firmę ale dopiero wchodzą na rynek. Firmę jednoosobową w razie potrzeby można zawiesić. Najczęściej przedsiębiorcy robią to w sytuacji problemów finansowych firmy. Działalność gospodarczą można zawiesić w każdej chwili, na minimalny okres 30 dni. Maksymalnie firma może być zawieszona przez okres 24 miesięcy. W tym czasie przedsiębiorca nie opłaca składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ani nie odprowadza zaliczki na podatek. W trakcie zawieszenia firma nie może funkcjonować i przynosić przychodów. Okres zawieszenia nie wlicza się do lat pracy potrzebnych do emerytury.
